Agroforestry in regio met weinig ruimte

Agroforestry biedt verschillende voordelen voor landbouwers, waardoor het een interessante optie kan zijn:

1. Diversiteit: Agroforestry-systemen zijn divers en integreren verschillende soorten gewassen, bomen en vee. Dit zorgt voor een diversere inkomstenstroom en maakt landbouwers minder afhankelijk van de opbrengsten van een enkele gewas- of vee-soort.
2. Bodemverbetering: Door het planten van bomen in combinatie met gewassen wordt de bodemkwaliteit verbeterd. Bomen zorgen voor een betere bodemstructuur, meer organische stof en betere waterretentie. Dit leidt tot minder erosie, minder uitputting van de bodem en minder behoefte aan kunstmest.
3. Klimaatadaptatie: Agroforestry-systemen kunnen bijdragen aan de aanpassing van de landbouw aan de klimaatverandering. Bomen zorgen voor meer schaduw en verlagen de temperatuur op de grond, wat bijvoorbeeld bij hittegolven kan helpen om gewassen te beschermen. Daarnaast zorgen bomen voor CO2-opslag, wat kan bijdragen aan de vermindering van broeikasgassen.
4. Beter inkomen: Agroforestry kan bijdragen aan een beter inkomen voor landbouwers. Door de diversiteit aan producten kan het inkomen worden verspreid over het jaar. Daarnaast zijn agroforestry-producten vaak meer waard dan conventionele gewassen en kan de prijsstabiliteit van de producten beter zijn.
5. Landschapsbeheer: Agroforestry-systemen kunnen bijdragen aan het behoud van landschapselementen zoals heggen, bomenrijen en bosjes. Dit draagt bij aan het behoud van biodiversiteit, wat van belang is voor de natuurlijke bestuiving van gewassen en het in stand houden van de leefomgeving van dieren.

Al deze voordelen maken agroforestry interessant voor landbouwers die op zoek zijn naar duurzame manieren om hun inkomen te verhogen, de bodemkwaliteit te verbeteren, en de biodiversiteit en klimaatbestendigheid van hun landbouwbedrijf te vergroten.

Er zijn nog andere agroforestry-systemen en er kan ook gevarieerd worden binnen deze systemen om tot een optimale combinatie te komen die past bij de lokale omstandigheden en doelen van de boer.

Veel voorkomende agroforestry-systemen:

1. Silvopasture: dit systeem combineert bomen met grazende dieren. De bomen bieden schaduw voor het vee en zorgen voor een vermindering van de wind en bodemerosie. Het gras tussen de bomen kan worden gebruikt als voer voor het vee. Tegenwoordig is er ook veel onderzoek naar de voederwaarde van bladeren voor vee.
2. Alley cropping: dit systeem combineert bomen met gewassen. De bomen bieden schaduw voor de gewassen en zorgen voor een vermindering van de wind en bodemerosie. Het snoeiafval van de bomen kan worden gebruikt als organische meststof voor de gewassen.
3. Forest farming: dit systeem omvat het kweken van gewassen onder een bos van hoge bomen. De gewassen kunnen bijvoorbeeld paddenstoelen, bessen, noten of medicinale planten zijn. Het bos zorgt voor beschutting en schaduw voor de gewassen en de gewassen kunnen profiteren van de voedingsstoffen die door de bomen worden vrijgegeven.
4. Windbreaks: dit systeem omvat het aanplanten van bomen in rijen om de wind te blokkeren en bodemerosie te verminderen. Dit kan vooral nuttig zijn op grote open vlaktes of op plaatsen waar de wind vaak sterk is.
5. Agroforestry met fruitbomen: dit systeem combineert fruitbomen met gewassen en/of vee. De fruitbomen bieden schaduw en beschutting voor de gewassen en vee en de fruitopbrengst kan een extra inkomstenbron zijn. Verloren of afgevallen fruit kan gevaloriseerd worden als voeder voor de dieren.

Er zijn nog andere agroforestry-systemen en er kan ook gevarieerd worden binnen deze systemen om tot een optimale combinatie te komen die past bij de lokale omstandigheden en doelen van de boer.

Waarom nog niet het gewenste resultaat?

Agroforestry kan mislukken om verschillende redenen, waaronder:

1. Slechte planning: Het ontbreken van een goed plan kan leiden tot een verkeerde keuze van bomen- en gewassencombinaties, wat resulteert in onvoldoende opbrengsten of een verhoogd risico op plagen en ziekten.
2. Onjuiste bodemvoorbereiding: Als de bodem niet goed voorbereid is voordat de bomen en gewassen worden geplant, kunnen de gewassen niet voldoende voedingsstoffen krijgen en kan de groei worden belemmerd.
3. Onvoldoende kennis van bomen: Onvoldoende kennis van de juiste bomensoorten op je locatie en hun behoeften kan leiden tot een slechte groei, een gebrek aan opbrengsten en risico’s op ziektes of plagen.
4. Plagen en ziekten: Als agroforestry-gewassen worden aangetast door plagen en ziekten kan dit leiden tot een verminderde opbrengst of tot een totaal verlies van de oogst.
5. Gebrek aan financiële middelen: Het starten en onderhouden van een agroforestry-systeem vereist financiële investeringen. Een gebrek aan financiële middelen kan leiden tot een gebrek aan onderhoud, waardoor de opbrengst kan verminderen.
6. Klimaatverandering: Klimaatverandering kan een negatieve invloed hebben op agroforestry-systemen, waardoor er bijvoorbeeld een grotere kans is op droogte of overstromingen.
7. Onvoldoende afzetmarkt: Het ontbreken van een afzetmarkt voor de producten kan het agroforestry-systeem onrendabel maken.

Om agroforestry succesvol te maken, is het van belang om goed te plannen, de juiste kennis en vaardigheden te hebben, een gezonde bodemvoorbereiding uit te voeren, voldoende financiële middelen te hebben, plagen en ziekten te voorkomen of te bestrijden en een afzetmarkt te hebben voor de producten. Door deze uitdagingen aan te pakken, kan agroforestry een duurzaam en rendabel alternatief zijn voor traditionele landbouwmethoden.

Actieplan concreet maken

Het opstellen van een haalbaar en rendabel actieplan voor agroforestry vereist planning en strategisch denken. Hieronder vindt u enkele stappen die u kunnen helpen bij het opstellen van een actieplan:

1. Analyseer uw locatie: Onderzoek de mogelijkheden van uw locatie voor agroforestry. Bepaal welke soorten bomen en gewassen het beste gedijen in uw klimaat en bodemtype.
2. Kies uw agroforestry-systeem: Kies het agroforestry-systeem dat het beste bij uw locatie past. Er zijn verschillende soorten agroforestry-systemen, zoals silvopasture, alley cropping en forest farming.
3. Plan uw gewassen en bomen: Plan uw gewassen en bomen volgens het seizoen en de behoeften van uw klanten. Zorg ervoor dat u de juiste gewassen en bomen plant op de juiste plaats en dat u een goede oogstplanning heeft.
4. Ontwikkel een marketingstrategie: Ontwikkel een marketingstrategie die past bij uw doelgroep en uw producten. Maak gebruik van social media, lokale kranten, flyers en mond-tot-mondreclame. Het is belangrijk om uw doelgroep te informeren over uw producten en waarom uw producten uniek zijn.
5. Zoek afzetkanalen: Zoek afzetkanalen die passen bij uw producten en uw doelgroep. U kunt bijvoorbeeld samenwerken met lokale restaurants, boerenmarkten en online verkooppunten.
6. Houd uw kosten onder controle: Houd uw kosten onder controle door slimme investeringen te doen en efficiënt te werken. Zorg ervoor dat u uw financiën goed beheert en maak gebruik van subsidies en financieringsmogelijkheden.
7. Werk samen met experts: Werk samen met experts op het gebied van agroforestry en landbouw om ervoor te zorgen dat uw project succesvol wordt. Maak gebruik van de kennis en ervaring van andere boeren en landbouworganisaties om te leren van hun successen en fouten.

Meer informatie nodig?

• Kenniscentrum :
• Wetgeving:
• Administratie:
• Economie: