Korte keten ondersteunt lokale producenten

Onze voorouders waren kleine producenten, die vooral produceerden voor de lokale markten.
Door de industrialisatie gingen steeds meer consumenten in steden wonen en moesten de producenten naar de stad om hun producten verkopen aan de eindgebruiker of de handelaar. Dit werkte niet efficiënt.
Om hun onderhandelingspositie te versterken en iets meer te kunnen verdienen, werden ze door de markt gedwongen om te specialiseren en in schaal te vergroten. Bovendien zijn ze zich gaan verenigen om samen te kunnen voldoen aan de eisen van de markt.

Ondertussen is duidelijk dat de tussenschakels nog steeds veel aankoopmacht hebben. Daarom gaan ondernemers terug kijken of ze de marge van de tussenschakel niet zelf kunnen realiseren.

Korte keten verkoop verwijst naar het direct verkopen van producten van de producent aan de consument, zonder tussenkomst van tussenpersonen zoals groothandelaars, distributeurs en supermarkten.
Er zijn verschillende voordelen van korte keten verkoop:

1. Versheid: Bij korte keten verkoop worden producten rechtstreeks van de producent aan de consument verkocht, waardoor de producten verser zijn en langer meegaan. Omdat er geen lange distributieketen is, hoeven de producten niet lang opgeslagen te worden, wat de kwaliteit ten goede komt.
2. Transparantie: Door rechtstreeks contact tussen producent en consument kunnen consumenten beter geïnformeerd worden over de herkomst van de producten en de manier waarop ze geproduceerd zijn. Dit zorgt voor meer transparantie en vertrouwen in de voedselketen.
3. Duurzaamheid: Korte keten verkoop vermindert de CO2-uitstoot en de voetafdruk van voedselproductie, omdat er minder transport nodig is. Bovendien kunnen producenten die direct aan de consument verkopen beter inspelen op de vraag en daardoor minder voedsel verspillen.
4. Economische voordelen: Korte keten verkoop kan leiden tot een eerlijkere prijs voor de producent, omdat de tussenpersonen worden uitgeschakeld. Hierdoor kan de producent een hogere winstmarge behalen en kan de consument producten kopen tegen een lagere prijs.
5. Lokale gemeenschap: Korte keten verkoop versterkt de lokale gemeenschap, omdat consumenten betrokken raken bij de productie van voedsel in hun eigen regio. Dit kan de band tussen producent en consument versterken en leiden tot een meer onderling ondersteunende gemeenschap.

Huidige situatie

Tijdens de Covid-crisis waren de burgers beperkt in hun tijdbesteding: buiten wandelen en fietsen kon de Vlaamse bevolking niet veel doen.
Tijdens het Covid-jaar was de korte-keten-verkoop een groot succes.

Na Covid kreeg de bevolking weer de vrijheid om zelf hun tijdsbesteding in te vullen: hobby’s, vrijwilligerswerk, reizen en genieten krijgen weer absolute prioriteit. Hierdoor is de tijd om voeding te kopen zo beperkt dat mensen weer de voorkeur geven aan de one-stop-shop / supermarkt.

Steunpunt Korte Keten geeft al jaren aan dat de korte-keten-sector wel kan zorgen voor een aanvulling van het arbeidsinkomen, maar nooit een volwaardig alternatief kan zijn voor gangbare landbouwpraktijken.

Waarom nog niet het gewenste resultaat?

Er zijn verschillende redenen waarom de korte keten strategie soms niet het gewenste resultaat oplevert. Hieronder vind je een aantal mogelijke oorzaken:

1. Gebrek aan bewustzijn: Het is mogelijk dat consumenten zich niet bewust zijn van de voordelen van korte keten verkoop of van de beschikbaarheid van lokale producten. Een gebrek aan bewustzijn kan de vraag naar lokale producten verminderen, waardoor het voor producenten moeilijker wordt om hun producten te verkopen. Er is duidelijk een verschil tussen consumentenbewustzijn en klantengdrag.
2. Beperkte beschikbaarheid: In sommige gebieden kan het aanbod van lokale producten beperkt zijn, waardoor de keuze voor consumenten beperkt is, terwijl de grootdistributie alle producten van hel de wereld wél kan aanbieden. Dit kan een belemmering vormen voor de ontwikkeling van de korte keten.
3. Hoge kosten: Lokale producten kunnen soms duurder zijn dan geïmporteerde producten, die aan minder maatschappelijke eisen moeten voldoen. Dit kan een belemmering vormen voor consumenten om lokale producten te kopen, vooral als ze een beperkt budget hebben. Bovendien voelt de distributie geen enkele nood om te zorgen voor lokale producenten. Dit staat letterlijk in hun stakeholderanalyse over hun duurzaamheid.
4. Logistieke uitdagingen: Voor sommige producenten kan het moeilijk zijn om hun producten te distribueren en te leveren aan lokale winkels en restaurants. In praktijk zien we dat korteketenproducenten zeer veel tijd verliezen zonder vergoeding. Dit kan logistieke uitdagingen met zich meebrengen, waardoor de korte keten minder aantrekkelijk wordt.
5. Concurrerende belangen: Producenten kunnen ook andere belangen hebben dan de korte keten strategie, zoals het maximaliseren van winst of het bereiken van een groter publiek. Dit kan een belemmering vormen voor de ontwikkeling van de korte keten.

Het is belangrijk om deze uitdagingen aan te pakken om de korte keten strategie te laten slagen en de voordelen ervan te benutten. Dit kan bijvoorbeeld door het vergroten van bewustzijn bij consumenten, het stimuleren van lokale productie en distributie, en het verminderen van logistieke uitdagingen.

Actieplan concreet maken

Het opzetten van een haalbaar en rendabel actieplan voor korte keten verkoop vereist planning en strategisch denken. Hieronder vindt u enkele stappen die u kunnen helpen bij het opstellen van een actieplan:

1. Bepaal uw producten: Kies de producten die u wilt verkopen. U kunt bijvoorbeeld kiezen voor groenten, fruit, vlees, zuivel of brood. Het is belangrijk om te kiezen voor producten die lokaal worden geproduceerd en seizoensgebonden zijn.
2. Identificeer uw doelgroep: Identificeer uw doelgroep en onderzoek hun behoeften en wensen. Kijk naar de demografie en locatie van uw doelgroep. Weten wat uw doelgroep wil, zal u helpen om de juiste producten te produceren en te verkopen.
3. Plan uw productie: Plan uw productie volgens het seizoen en de behoeften van uw doelgroep. Zorg ervoor dat u de juiste producten op het juiste moment produceert. Houd bijvoorbeeld rekening met de oogsttijden en de verkoopmomenten.
4. Ontwikkel een marketingstrategie: Ontwikkel een marketingstrategie die past bij uw doelgroep. Maak gebruik van social media, lokale kranten, flyers en mond-tot-mondreclame. Het is belangrijk om uw doelgroep te informeren over uw producten en waarom uw producten uniek zijn.
5. Zoek een verkooppunt: Zoek een verkooppunt dat past bij uw doelgroep. U kunt bijvoorbeeld kiezen voor een boerenmarkt, een CSA (Community Supported Agriculture), een online winkel of een eigen winkel. Kies een verkooppunt dat past bij uw producten en uw doelgroep.
6. Werk samen met andere lokale producenten: Werk samen met andere lokale producenten om uw productaanbod uit te breiden en de kosten te delen. Zo kunt u uw klanten een breed scala aan lokale producten aanbieden en de kosten voor bijvoorbeeld transport en marketing delen.
7. Maak een financieel plan: Maak een financieel plan en bepaal uw kosten, inclusief de kosten van de productie, marketing en verkoop. Bepaal uw prijzen en marges en zorg ervoor dat u voldoende winst maakt om uw bedrijf te laten groeien en uw investeringen terug te verdienen.
8. Geld verdienen als ondernemer is een must en verantwoordelijkheid, die je niet kan ontlopen voor je gezin, je medewerkers en je eigen toekomst.

Door deze stappen te volgen en de juiste ondersteuning en begeleiding te zoeken, kunt u met korte keten verkoop succesvol starten. Het is belangrijk om de kosten en baten van de verschillende stappen en keuzes goed af te wegen en rekening te houden met de factoren die de haalbaarheid en rendabiliteit beïnvloeden.

Meer informatie nodig?

• Kenniscentrum : Steunpunt Korte Keten gesubsidieerd door Vlaams Departement Landbouw en Visserij
• Wetgeving:
• Administratie:
• Economie: