Natuurinclusieve landbouw is een landbouwsysteem dat gericht is op het integreren van natuurlijke processen in de landbouwpraktijk om de biodiversiteit te behouden en te bevorderen. Natuurinclusieve landbouw is gebaseerd op de overtuiging dat landbouw en natuur elkaar niet hoeven uit te sluiten, maar elkaar juist kunnen versterken.
Bij natuurinclusieve landbouw wordt rekening gehouden met de behoeften van dieren, planten en insecten en worden er maatregelen genomen om de biodiversiteit te behouden en te bevorderen. Zo wordt er bijvoorbeeld rekening gehouden met de leefomgeving van wilde dieren en wordt er gestreefd naar het behoud van landschapselementen zoals hagen, bomen en sloten.
Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan de volgende voordelen:
- Biodiversiteit: Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan het behoud van de biodiversiteit door het creëren van een gevarieerd landschap en het bieden van geschikte habitats voor dieren en planten.
- Bodemvruchtbaarheid: Natuurinclusieve landbouwmethoden, zoals het gebruik van groenbemesters en het verminderen van grondbewerking, kunnen de bodemvruchtbaarheid verbeteren en bijdragen aan de gezondheid van de bodem.
- Klimaatverandering: Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en het opslaan van koolstof in de bodem, waardoor het kan helpen bij de aanpak van klimaatverandering.
- Waterkwaliteit: Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan het verminderen van de vervuiling van water en het behoud van de waterkwaliteit, bijvoorbeeld door het verminderen van het gebruik van meststoffen en pesticiden.
- Landschapsbehoud: Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan het behoud van het landschap en de cultuurhistorie, bijvoorbeeld door het behoud van landschapselementen zoals hagen, bomen en sloten.
- Meer futureproof: Natuurinclusieve bedrijven zouden
- een gezondere financiële structuur hebben (meer autonomie en minder afhankelijk van schuldeisers)
- meer kans hebben op een overnemer, die de zaak wil verder zetten.
Waarom nog niet het gewenste resultaat?
Hoewel natuurinclusieve landbouw veel voordelen biedt voor zowel landbouwers als de natuur, zijn er ook enkele uitdagingen en problemen die kunnen optreden:
- Hoge kosten: Om natuurinclusieve landbouw toe te passen, moeten landbouwers soms investeren in nieuwe technologieën, infrastructuur en/of opleidingen. Dit kan hoge kosten met zich meebrengen die soms moeilijk te dragen zijn voor kleine en middelgrote landbouwbedrijven.
- Beperkte kennis en ervaring: Natuurinclusieve landbouw vereist vaak specifieke kennis en vaardigheden, zoals het beheer van biodiversiteit, bodemkwaliteit en waterbeheer. Niet alle landbouwers hebben deze kennis en ervaring en daarom kan het soms moeilijk zijn om deze nieuwe praktijken te implementeren.
- Beperkte marktvraag: Hoewel er groeiende belangstelling is voor natuurinclusieve landbouw, zijn consumenten vaak niet bereid om meer te betalen voor producten die op deze manier zijn geproduceerd. Dit kan de vraag naar natuurinclusieve producten beperken en de landbouwers ontmoedigen om deze praktijken te implementeren.
- Concurrentie van andere landbouwpraktijken: Er zijn nog steeds andere landbouwpraktijken, zoals intensieve landbouw, die concurreren met natuurinclusieve landbouw. Dit kan leiden tot een verminderde vraag naar natuurinclusieve producten en/of een verminderde motivatie van de landbouwers om deze praktijken toe te passen.
- Beleid en regelgeving: Soms kan het beleid of de regelgeving van de overheid een obstakel vormen voor de implementatie van natuurinclusieve landbouw. Zo kunnen regels over subsidies, milieubescherming en ruimtelijke ordening onduidelijk, tegenstrijdig of ontoereikend zijn.
- Geen kennis van de economische situatie van de bestaande bedrijven.
Nog nergens heb ik studie gevonden over de rentabiliteit en solvabilitiet van dergelijke bedrijven.
Om deze uitdagingen aan te pakken, is het belangrijk om de kennis en ervaring over natuurinclusieve landbouw te vergroten, landbouwers te ondersteunen bij het investeren in nieuwe technologieën en infrastructuur, de marktvraag naar natuurinclusieve producten te vergroten en de regelgeving aan te passen om de toepassing van deze praktijken te stimuleren.
Actieplan concreet maken
Het maken van een haalbaar en rendabel actieplan om landbouw meer natuurinclusief te maken, vereist een holistische en geïntegreerde aanpak. Hieronder volgen enkele stappen die u kunt nemen om een dergelijk plan te ontwikkelen:
- Identificeer de doelstellingen: Definieer uw doelstellingen, zoals het verhogen van de biodiversiteit, het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en het verminderen van de impact op het milieu. Deze doelen moeten SMART (specifiek, meetbaar, haalbaar, relevant en tijdgebonden) zijn.
- Voer een boerderij-analyse uit: Voer een analyse uit van uw boerderij om te bepalen welke natuurlijke hulpbronnen er aanwezig zijn en hoe ze momenteel worden gebruikt. Dit kan inhouden dat u de bodem, waterbronnen, gewassen en dieren op uw boerderij onderzoekt.
- Identificeer de geschikte maatregelen: Identificeer de natuurinclusieve landbouwmaatregelen die het meest geschikt zijn voor uw boerderij. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat u de biodiversiteit bevordert door het planten van bloemen en struiken, het aanleggen van houtwallen, het aanleggen van poelen of het toepassen van agroforestry.
- Bepaal de kosten en baten: Bepaal de kosten en baten van de geselecteerde maatregelen en ontwikkel een budgetplan. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat u rekening houdt met de kosten van het zaad, het arbeidsloon en eventuele subsidiemogelijkheden.
- Ontwikkel een implementatieplan: Ontwikkel een implementatieplan waarin de timing en de verantwoordelijkheden voor het uitvoeren van de natuurinclusieve landbouwmaatregelen worden vastgelegd. Dit plan moet haalbaar zijn en rekening houden met de beschikbaarheid van de middelen en de seizoensgebondenheid van de activiteiten.
- Monitor en evalueer: Het is belangrijk om de effectiviteit van de natuurinclusieve maatregelen te monitoren en regelmatig te evalueren om te bepalen of de doelen worden bereikt en of er nog verbeteringen nodig zijn. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat u regelmatig de bodemkwaliteit test, de biodiversiteit in kaart brengt en de impact op het milieu meet.
Door deze stappen te volgen, kunt u als boer een haalbaar en rendabel actieplan ontwikkelen om landbouw meer natuurinclusief te maken. Hierdoor kunt u niet alleen bijdragen aan het behoud van de natuurlijke hulpbronnen en de biodiversiteit, maar ook de kwaliteit en de gezondheid van de gewassen verbeteren en de productiviteit verhogen.
Meer informatie nodig?
- Kenniscentrum :
- Wetgeving:
- Administratie:
- Economie:
- Links: